Cát là vật liệu dạng hạt, được hình tự nhiên từ sông, suối, biển,…Thực tế, cát được phân thành nhiều loại và được sử dụng rộng rãi ở nhiều hoạt động: Trồng cây, sản xuất thủy tinh, phòng cháy chữa cháy,…Trong đó, sử dụng phổ biến hơn cả là lĩnh vực xây dựng.
Vậy cát xây dựng là gì? Chọn loại vật liệu này theo những tiêu chuẩn nào để chất lượng các công trình được tốt nhất? VTkong mời bạn đọc tìm hiểu bài viết sau để có những thông tin hữu ích.
Tìm hiểu về cát xây dựng
Cát xây dựng là gì?
Cát xây dựng là vật liệu dạng hạt có kích thước tiêu chuẩn từ 0.05 đến 1mm. Nó bao gồm các hạt đá và các khoáng chất có nguồn gốc tự nhiên. Đây là vật liệu quan trọng giúp tạo nên một công trình xây dựng hoàn thiện.
Cát được lấy từ đâu?
Cát được hình thành hoàn toàn do tự nhiên. Phần lớn là nhờ gió và nước vận chuyển đến rồi lắng lại thành bãi biển, đụn cát, bãi sông,.. Và tùy vào đặc điểm địa lý của mỗi khu vực sẽ cho ra các loại cát khác nhau: Cát vàng, cát đen,..
Hiện nay, cát dùng trong xây dựng được khai thác từ các nguồn này. Sau đó, tùy theo mục đích dùng để xây, tô hay san lấp, họ sẽ đem cát xử lý cho phù hợp.
Cát được phân loại như thế nào?
Tùy theo màu sắc, kích thước và đặc tính của cát. Người ta có thể phân chúng thành nhiều loại như sau:
Phân loại theo kích thước
Theo tiêu chuẩn của ngành xây dựng Việt Nam, kích thước hạt cát lý tưởng nhất phù hợp cho việc xây dựng các công trình là từ 0.05 đến 1mm. Những hạt cát có kích thước nhỏ hơn 0.05mm gọi là cát mịn. Và những hạt có kích thước lớn hơn 1mm gọi là cát thô.
Phân loại theo màu sắc
Dựa theo màu sắc, nguồn gốc tạo thành chúng ta có thể phân thành các loại:
- Cát vàng
Là những hạt cát màu vàng được khai thác tự nhiên từ các sông. Chúng có nhiều kích thước khác nhau: Nhỏ, trung, bình, lớn,.. Loại cát này có thể đáp ứng được yêu cầu kết dính với các vật liệu khác: Đá, gạch, sắt..Khi chúng được làm ẩm ướt. Do vậy, cát vàng thường được dùng để xây tường, đổ bê tông, đổ giằng, cột nhà,…
Tuy nhiên, để đảm bảo các công trình xây dựng có chất lượng tốt nhất. Thì trước khi đưa vào sử dụng, chúng ta cần lọc cát, chọn lấy những hạt có kích thước từ 1,5 đến 3mm.
Và phải xử lý, đảm bảo cát sạch sẽ, không bị trộn lẫn tạp chất lớn như: Sỏi đá, bùn, đất sét,..
- Cát đen
Cát đen là loại cát có màu sẫm, được hình thành từ lớp phù sa bồi ven sông. Thường đó là cát mịn, sạch, không lẫn nhiều tạp chất khác. Loại này có giá thành rẻ và được dùng phổ biến trong việc trộn vữa xây trát, san lấp mặt bằng,..
Phân loại theo đặc tính và cách sử dụng
- Cát xây tô
Cát xây tô hoặc trát tường là loại cát chuyên dụng, thường có màu trắng, mịn. Nó được sàng lọc rất kỹ, không lẫn tạp chất. Loại cát này đúng chất lượng khi đảm bảo được đầy đủ các tiêu chuẩn: Kích thước hạt cát khoảng 0,7mm, hàm lượng muối sunfat không được quá 1% khối lượng cát, hàm lượng bùn đất và chất hữu cơ không quá 5 %.
- Cát san lấp
Cát san lấp là loại cát dùng để san lấp, lấp kín mặt bằng. Giúp nền móng các công trình kết dính vững chắc. Loại cát này không yêu cầu cao về tiêu chuẩn. Chúng ta chỉ cần lựa chọn cát tương đối sạch, không pha nhiều tạp chất và giá thành thấp hơn là được.
- Cát bê tông
Hạt cát bê tông có kích thước lớn khoảng 2.0 – 3.3mm. Người ta thường sử dụng loại này để thay thế cho đá đổ bê tông. Cho nên, yêu cầu của loại cát này cũng khá cao và giá thành cũng tương đối đắt. Để đảm bảo an toàn cho các công trình, chúng ta nên chọn cát bê tông có kích thước tiêu chuẩn. Và hàm lượng mica và các loại muối sunfat, sun fit không quá 1% so với tổng khối lượng cát.
Kinh nghiệm chọn cát xây dựng chuẩn
Qua những thông tin trên, chúng ta dễ dàng nhận thấy cát xây dựng là vật liệu rất quan trọng. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tuổi thọ của các công trình xây dựng. Thực tế, đã có nhiều vấn đề xảy ra khi xây trát tường, cột do sử dụng cát không phù hợp như: Tường bị rạn nứt, cột bị nứt vỡ,..
Vì vậy, rất nhiều người băn khoăn không biết nên chọn loại cát này như thế nào để đảm bảo công trình đạt chất lượng tốt nhất. Sau đây, là một số kinh nghiệm chọn cát của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng. Mọi người có thể tham khảo và áp dụng:
- Chọn loại cát có đặc điểm phù hợp với mục đích sử dụng nhằm tránh lãng phí thời gian và chi phí. Ví dụ: Nếu cần cát để xây tường thì chọn cát vàng, muốn san lấp nền móng thì chọn cát đen,..
- Khách hàng cần tìm hiểu kỹ và chọn địa chỉ mua cát xây dựng uy tín. Để có những xe cát mang chất lượng tốt với giá thành hợp lý. Nên ưu tiên lựa chọn những địa điểm cung cấp cát gần công trình. Nhằm hạn chế vấn đề hao hụt cát do quá trình vận chuyển.
- Chọn cát xây dựng sạch không có nhiều bụi bẩn, mica, đất sét,..
- Trước khi mua, bạn nên kiểm tra độ sạch của cát bằng cách nắm chặt một núm cát trong tay. Sau đó, mở tay ra và thả cát xuống. Lúc này, những hạt cát sạch sẽ rơi xuống đất, còn bụi bẩn, bùn sẽ tồn đọng lại trên tay của bạn.
- Ngoài ra, nếu chọn cát để xây thô hoặc trộn bê tông, bạn cũng cần lưu ý thêm là không được sử dụng cát có nhiễm phèn. Bạn có thể kiểm tra độ phèn có trong cát bằng cách: Dùng một lọ thủ tinh chứa ít nước sạch. Rồi cho vào lọ một ít cát và quan sát. Khi đó, nếu nước màu vàng hoặc bề mặt nổi váng thì cát đó đã nhiễm phèn hoặc có chứa dầu.
Như vậy, bài viết trên đã cung cấp cho các bạn tất cả thông tin liên quan đến cát xây dựng. Hi vọng, thông qua những chia sẻ đó, có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về vật liệu này. Và từ đó, bạn có thể lựa chọn được đúng loại cát phù hợp cho công trình xây dựng của mình.
